Chcesz zmotywować drugą osobę do działania i wskazujesz na negatywne konsekwencje jej braku działania? To nieskuteczne. Wręcz przeciwnie- osiągniesz efekt przeciwny do zamierzonego.
Nowy sposób komunikacji skuteczny we wzbudzaniu chęci do działania to ważny element szkoleń z motywacji. Nowy język, którym możesz biegle operować to tzw. język podtrzymania. Ten nowy sposób komunikowania z dzieckiem może wiele zmienić.
Czy wiesz, jak bardzo sposób naszego mówienia wpływa na dziecko- może podtrzymać je w sytuacji i braku chęci działania albo wręcz przeciwnie- zachęcić do działania?
Niestety, często nieświadomie komunikujemy się z dzieckiem na poziomie języka podtrzymania i tym samym demotywujemy je do zmiany.
Weźmy pod uwagę sytuację, w której nasze dziecko nie angażuje się w obowiązki szkolne. To skutkuje coraz gorszymi stopniami, te z kolei wpływają na samoocenę dziecka i jeszcze bardziej czuje się zdemotywowane do uczenia się.
Mama- dlaczego nie chcesz się uczyć?
Syn- w ogóle mnie to nie interesuje. X jest nudne i do niczego niepotrzebne
Mama- Ciebie to w ogóle nic nie interesuje. Gapisz się w ten ekran całymi dniami!
Syn – YHY..
Mama – czy ty myślisz o konsekwencjach? Co się stanie jak nie zaliczysz tego i dostaniesz na koniec niedostateczny?
Syn- daj mi już mamo spokój, nie chce mi się o tym teraz gadać.
Brzmi znajomo?
Oczywiście, że mama chce jak najlepiej, że kieruje się dobrymi intencjami. Szuka powodów, dla których jej syn nie chce się uczyć i chce mu uzmysłowić, jakie będą konsekwencje niezdania kolejnego sprawdzianu.
Dlaczego to nie działa?
Pytanie o to, dlaczego ktoś nie chce czegoś zrobić (uczyć się, sprzątać, wyjść z psem) to jedno z najczęściej zadawanych pytań, jakie rodzice kierują do dziecka. Niestety nie zachęcają w ten sposób do zaangażowania się.
Pytanie to jest zgubne w skutkach – jeśli prosimy kogoś o wymienienie powodów, dlaczego czegoś nie robi albo dlaczego czegoś nie chce robić, to wzmacniamy w nim niechęć do tej czynności. Można powiedzieć, że przez wymienianie kolejnych powodów usprawiedliwiających „nicnierobienie” dziecko utwierdza się w przekonaniu, że nie warto czegoś robić.
Język podtrzymania to taki sposób mówienia, w którym wszystkie komunikaty i zachowania dziecka, które wskazują by utrzymać bieżącą sytuację w niezmienionej postaci (jest jak jest, niech tak będzie, nic z tym nie zrobię)
Jeśli chcemy zmiany to najwłaściwszy będzie komunikat sformułowany w języku zmiany. Zamiast dawać gotowe rozwiązania i rady, których często samo nie lubimy, gdy o nie nie prosimy, możesz zastosować pytania otwarte.
Pytania mogą dotyczyć:
– pragnień-: co chciałbyś zrobić z tym zachowaniem? Czy masz jakiś pomysł na to, żeby rozwiązać tę trudność?
– celów i wartości: Na czym Ci najbardziej zależy? Jakie masz plany, marzenia? (nie oceniamy planów i marzeń dziecka, nawet jeśli wydają się nierealne
– emocji: jak będziesz się czuł, gdy uda ci się to zmienić to zachowanie lub pokonać trudność?
– zdolności: Jak mocno wierzysz w to, że uda Ci się to zrobić? Czy pamiętasz sytuację, w której poradziłeś sobie z trudnościami? Jakie swoje mocne strony możesz teraz wykorzystać?
– powodów: Dlaczego chciałbyś to zmienić? Co byś zyskał, zmieniając to zachowanie
– zobowiązań: Czy ta zmiana jest dl ciebie ważna?
W odniesieniu do wcześniejszej rozmowy moglibyśmy przeformułować język podtrzymania na język zmiany i zapytać:
– W zeszłym roku chodziłeś do szkoły i nie miałeś problemu z uczeniem się , angażowałeś się w naukę. Jakie twoje mocne strony powodowały, ze tak dobrze radziłeś sobie w szkole?
– jak ważne jest dla ciebie uczenie się i zdobywanie wiedzy?
– z niektórych przedmiotów masz dobre stopnie. W jaki sposób udaje ci się tego dokonać?
– Jak bardzo wierzysz w to, że uda ci się poprawić stopnie do końca semestru? Czy podjąłeś już jakieś kroki, aby przygotować się do sprawdzianów? Co mogłoby ci pomóc w poprawieniu ocen?
– jak będziesz się czuł gdy uda ci się poprawić wszystkie zagrożenia?
– co chciałbyś zrobić? Czy masz jakiś pomysł jak wyjść z zagrożenia?
– jakie widzisz korzyści w poprawieniu stopni?
– co podpowiedziałbyś koledze, gdyby był w podobnej sytuacji?
– wyobraź sobie, że jest koniec roku, a ty z sukcesem zaliczyłeś wszystkie przedmioty. Jak to zrobiłeś? Jak to uczcisz?
Zadanie wszystkich pytań podczas jednej rozmowy będzie przytłaczające, bo na lawinę takich pytań dziecko się zamknie w sobie i wypierając katastroficzną wizję, nie będzie czuło motywacji.
Rozmowa w formie pytań ma być przestrzenią, w której ta druga osoba otwiera się na poszukiwanie odpowiedzi. Być może nie usłyszymy tej odpowiedzi, może to pytanie musi w dziecku zakiełkować. Na pewno jest większa szansa, że to to pytanie będzie rezonować skuteczniej niż wykład umoralniający.
Szkolenia z motywacji uczą, że motywacja jest procesem płynnym i dynamicznym. W pewnych momentach może ono skłaniać się do podjęcia działań, a za chwilę zacząć się buntować. Możesz zauważyć sprzeczności- dziecko przyznaje, że widzi korzyści płynące z nauki, ale każdą wolną chwilę spędza przed smartfonem.
Każda zmian wiąże się zarówno z zyskami, jak i stratami. Dziecko chce czuć się docenione za włożony wysiłek, ale wie, że kosztem jest ograniczenie czasu poświęconego na buszowanie po stronach internetowych. To zrozumiałe. Dlatego warto być czujnym wobec tych komunikatów czy przykładów zachowania, które wskazują, że dziecko aktywnie dąży do zmiany. Zauważaj to, doceniaj. Odzwierciedlaj tę wypowiedź czy zachowanie, które pokazuje, że dąży do celu.
Podkreślaj te rzeczy, które kierują ku zaangażowaniu w naukę („Widzę, że wyjąłeś podręcznik… chcesz się dzisiaj skupić na matematyce… powiedziałeś, że potrzebujesz jeszcze 20 minut i wyłączysz komputer, by się pouczyć- ten czas już minął. Rozumiem, ze jesteś gotowy?”)
Warto stosować język podtrzymania. Język krytyki osacza dziecko pętlą krytyki, podważa wiarę w sprawczość, odbiera poczucie wiary we własne siły i co najgorsze- działa jak samospełniająca się przepowiednia.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w nauczeniu się nowego języka, by przemawiać w sposób motywujący- warto sięgnąć po odpowiednią lekturę lub szkolenie z motywacji.
